dinsdag 26 oktober 2010

Worteldag: knoflook planten

Het zou een bewolkte maar droge dag zijn en de maankalender - waar ik eerder nooit iets mee had gedaan - zei dat het een worteldag zou zijn, d.w.z. een goede dag om wortelgewassen te poten. Poot uw knoflook in de derde week van oktober, maar niet met volle maan, las ik elders - knoflook behoort tot het wortelgewas.

knoflook voorraad
Met al deze informatie op zak en een voldoende knoflook in huis om het hele landgoed tot knoflookland ter herdopen, verheugde ik mij dan ook op het in de grond stoppen van wat teentjes.

Maar natuurlijk, als altijd, ging daar wat studie aan vooraf. Met name wilde ik voorkomen - indien mogelijk - dat mijn knoflook net als in het voorjaar zou weg rotten in de vochtige aarde.

Ik las over het toevoegen van zand, sharp sand - wat dat ook moge wezen - aan de aarde om de luchttoevoer te verbeteren door de ingeklonken grond wat de afvoer van water zou bevorderen. Aangezien ik nu geen nieuwe bakken wil en kan maken leek me dit wel wat. Bovendien had ik zand, speelzand, tot mijn beschikking. Dat zand bleek wel erg fijn te zijn. Geen idee of het gaat werken maar ik heb de betreffende bakken besprenkeld, bijna gewijd, met zand :-).


bak 15: artisjok en
ervoor ranonkel
Ook had ik gezocht met welke andere groente, kruiden en bloemen de knoflook zou accorderen. Welke planten haar goed doen en voor wie zij goed is. Dat heet in vaktaal: combinatieteelt.

Soms zijn de berichten tegenstrijdig en ik moet ook rekening houden met de wetten van de wisselteelt. Ik moet dus voorafgaand aan het poten bepalen met welke andere gewassen de knoflook haar aarde zal delen, tijdens en na haar groei.

artisjok
Een leuke puzzel maar wel gecompliceerd mede doordat ik twijfel aan de duurzaamheid van mijn sinaasappelkistjes. In hoeverre, zo vraag ik mij af, zal dat ene kistje met artisjok - een van de gunstige combinaties met knoflook - het redden tot juni of juli 2011 wanneer de knoflook geoogst zal kunnen worden? Ik heb de gok maar genomen.

De artisjok is de enige meerjarige groenteplant op het landgoed. Als het goed is gaat ze volgend jaar bloeien en die bloem, u weet het misschien, is wat zo heerlijk smaakt gekookt met een lekker sausje.

worteloogst 26/10/10
Het was worteldag maar ik wilde ook nog naar mijn vader. Voor ik wegging oogstte ik drie kleine worteltjes om hem mee te verrassen. Ze waren heerlijk zoet - klein maar fijn. En hij was er blij mee. 

3 v/d 4 knoflooktenen
Toen ik thuiskwam heb ik vier mooie grote tenen knoflook - hoe groter de teen, hoe groter de bol - in drie verschillende bakken in de aarde laten zakken. En ja, een ervan is in de artisjokbak gegaan.

Het zou fantastisch zijn als ik volgend jaar vier bollen knoflook kan oogsten. 

Kate
26 oktober 2010

zondag 24 oktober 2010

Vechten tegen het water

24 oktober 2010
Zodra de zon zich laat zien, tussen regen- en hagelbuien door, ben ik op het landgoed te vinden. Eindelijk want het was druk, rommelig en ik moest uurtjes stelen vroeg in de ochtend toen ik dacht dat we de laatste bui-vrije dag zouden hebben om de compost bak te keren. Zei ik het al?

Heerlijk vind ik dat: het geklieder in half vergane tuin- en groenterestanten. Nat, te nat natuurlijk ondanks de bescherming van de plastic zak waar toiletrollen in gezeten hebben met van die van die handige trekkoorden zodat de boel een beetje blijft zitten.

24 oktober 2010
De bak was al overvol maar ik had mezelf beloofd er in elk geval nog een paar van de melkpakken met compost aan toe te voegen. Ik ben niet helemaal tevreden over die pakken die steeds maar in water staan maar de inhoud is na weken soms maanden composteren te waardevol om weg te gooien. Met zoveel mogelijk extra papierproppen en karton moest ik alles flink aanduwen maar de deksel zit er weer op en ik wacht rustig af. 

Koud composteren is het zonder de hitte die ontstaat in grotere composthopen en door een betere verhouding groen:bruin materiaal. Maar het schijnt evengoed te lukken al zal het proces langer duren. Ik heb de tijd. Jammer jammer dat ik mijn groente- en fruit- en tuinafval voortaan weer in de vuilnisbak moet gooien. 

Elk voordeel heb zijn nadeel: veel van het tuinafval kan beter niet op de composthoop en vandaag was zo'n dag dat er veel 'fout' tuinafval door mijn handen is gegaan. Het begon met de rode kool die ik met pijn in mijn hart uit de aarde heb getrokken. 

Ik weet (nog) niet hoe het is gekomen maar toen ik een van de bladeren die soppig was geworden na alle natte dagen van de plant trok merkte ik dat de top, daar waar de kool zich vormt vol witte wormen zat. Het was altijd al een precair avontuur dat telen van kolen maar ik had goede hoop dat de rode kool het zou redden. Helaas, het mocht niet zo zijn.

bak 10: ranonkel
en tuiboon
Met de rode kool uit bak 10 kun je goed zien hoe de tuinbonen en ranonkel gegroeid zijn. Helemaal onderaan op de foto staat tuinboon en erboven drie ranonkels. "Om de hoek", rechts van het blauwe naamplaatje staat weer een tuinboon. 

Op de opengevallen plek van de rode kool had ik de wortelbak van de bovenste plank van het rek willen plaatsen. Ik had deze wortels laat gezaaid in een van de plastic verhogingen die ik gebruik voor "diepe" groentes en deze stond te soppen op een schotel. Ik wilde de opzet op de aarde van bak 10 plaatsen maar, onhandig als ik ben, viel alle aarde uit de opzet op de schotel. Nou ja... 

Wat ik nog kon redden heb ik in een van de andere wortelbakken gedaan. Toch met wortels bezig, een moeizame strijd hoor dat worteltelen, heb ik - waarschijnlijk tegen alle regels in - ook de wortels die vooraan het landgoed stonden en ooit hun aarde deelden met tomaten in een van de twee overgebleven wortelplotjes toegevoegd. Als het werkt: prima, zo niet dan is er waarschijnlijk niets verloren - in alle gevallen heb ik ruimte geschept.

Heerlijk dat er overal ruimte komt. Ook de okra- en tomatenplanten die nog in de grote zwarte bak op de hoek van het balkon stonden heb ik weggehaald. Tomatenplanten doe je (liever) niet op de composthoop. De komkommerplant zal het einde van de week waarschijnlijk ook niet halen. Er zat nog een heel klein komkommertje, echt mini mini formaat aan, en die smaakte net zo lekker als de andere komkommers.

Vervolgens moesten de oudste twee slabonen, die uit bak 14, eraan geloven. Ik heb ze vlak boven de aarde afgeknipt. De wortels geven voeding aan de grond en de planten heb ik met enige moeite de compostbak ingeduwd. De andere twee bonenplanten zullen snel volgen. Ik hoop dat de compost tegen die tijd een beetje ingedaald is - noem je dat zo?

drainage lont aan bak 6
In mijn strijd tegen het water ben ik een nieuw experiment begonnen. Ik heb lonten, ofwel stukjes koord, in de aarde van de bakken gestopt, door de gaten in de vuilniszakken waarmee ik de bodem en zijkanten bedekt had. Ik hoop dat overtollig vocht zich door het katoen een weg naar buiten weet te banen. Geen idee of het werkt. Ik vond het ergens op het internet als drainage oplossing.

Tijdens de vakantie kun je kamerplanten water geven, of zelf water laten halen door draden van plant naar een emmer of schotel water te leiden. Bij droogte zuigt de plant het water op door het draad. Het principe dat ik nu toepas werkt omgekeerd: bij een teveel aan water, zal de lont zich volzuigen en het water druppelt zo naar buiten. Hoop ik...

andijvie
Vanwege al het water heb ik de cloches overal weggehaald. Met name de andijvie plantjes lijken het goed te doen maar bijvoorbeeld het Chinese kool plantje was helemaal verrot en een bloemkoolplantje ziet er ook al te niet gezond uit. 

Het meest bezorgd ben ik om de boerenkool. Ik had me verheugd op een fiere plant bedekt met sneeuw maar ik vrees dat het zover niet zal komen. Het leven op het landgoed is hard!

doperwten
Des te verwonderlijker en wat geniet ik ervan: is de opkomst van de doperwtplantjes. Ik heb nu de bovenbak van de vensterbankkasjes over de plantjes heen gezet. Dat zorgt, denk ik, voor bescherming zonder ze te verstikken. Ik heb inmiddels vliesdoek in huis om mijn planten te beschermen tegen de ergste vrieskou. 

Ik zou het super vinden als deze plantjes mij heel vroeg in het voorjaar van verse doperwtjes gaan voorzien. Aan mij zal het niet liggen.

Kate
24 oktober 2010

dinsdag 12 oktober 2010

Mystiek op het landgoed

9 oktober 2010
Het is herfst - net zo'n vreemde herfst, zo lijkt het, als het een vreemde zomer was.

Zonnige kou, bewolkte warmte en constant nat, te nat in elk geval hier op het landgoed waar ik de compostbak maar heb afgedekt met een plastic zak - soms gaat pragmatiek boven esthetiek.

paddestoel
Hoe nat het is blijkt wel uit de borderbakken op het terras van mijn moeder. In de grond onder de hazelaar groeien nu paddestoelen. Ik zal ze maar niet plukken want je weet nooit hoe dodelijk ze zijn. Mooi is het wel.

aardbeien 9 oktober
Ook mooi, maar voor mijn gevoel vreselijk laat in het seizoen, ik kan me vergissen, zijn de aardbeien die opeens volgroeid zijn.

aardbeien 12 oktober
Drie dagen geleden hingen ze nog aan de plant en vanmiddag heb ik ze opgegeten. Lekker waren ze. 

Maar aardbeien in oktober? Of ben ik nu een dom stadsmeisje?

Zo'n zelfde gevoel van: uhm, wat, hoe, bekruipt me als ik aan de paprikaplanten denk. Op 6 oktober heb ik de enige paprika geoogst van de plant die bij mijn moeder staat.

paprika 6 oktober 2010
Een rijkelijk late, magere oogst wat mij betreft en de vrucht was ietwat aan de kleine kant maar ik durfde de gok niet te nemen hem langer aan de plant te laten hangen.

doperwt 9 oktober 2010
En er zijn meer wonderen - herfst is toch al zo'n mystiek seizoen maar wie kon bedenken dat de doperwten die ik op 3 oktober zonder voorweken in de grond stopte, 6 dagen later al boven de grond kwamen?

tuinboon 12 oktober
Ik hoop maar dat het inderdaad zo is dat de groei straks stokt en ze in het voorjaar gewoon door zullen groeien. Wat dat betreft heb ik meer vertrouwen in de tuinbonen die, op dezelfde dag gezaaid maar zonder bescherming van een cloche vandaag het eerste sprietje groen lieten zien.

En dan, is er nog het wonder van de opkomende ranonkels. Ik zag het een paar dagen geleden al en vroeg me af: wat zie ik? Niet alle bloembollen heb ik gemarkeerd met labels maar dit groen was overduidelijk geen onkruid - daar heb ik overigens verbazingwekkend weinig last van gehad dit jaar. 

ranonkel in preibak
De plek, prominent in de ronding van de preibak duidde ook al op een bewust gekozen plaats. Mijn log leerde mij dat ik daar een ranonkel heb geplant. U weet wel die knolletjes die ik op zijn kop in de aarde heb gestopt.

Overal, zo bleek na het consulteren van mijn bloembollen plattegrondje op excel, komt het ranonkelgroen boven de grond. Geen idee hoe dat zich verder gaat ontwikkelen want de bloei staat pas voor juli of augustus 2011 gepland.

Het raadsel is - ik heb net even gegoogled - inmiddels nog groter geworden want waar op de verpakking en sommige van de sites staat dat je ze vanaf september kunt poten, staat elders juist dat ranonkels niet winterhard zijn en in oktober opgenomen moeten worden om te overwinteren waarna ze in april weer terug de aarde in gaan. 

Wel, ik ben een luie tuinierster en zoals ik ze niet uit de aarde nam toen ik ontdekte dat ik ze "verkeerd" had gepoot, zo laat ik ze na het lezen van de conflicterende informatie omtrent het tijdstip van poten opnieuw in de grond zitten. 

Ik hoop dat ik desalnietemin ergens in de zomer van volgend jaar van de mooie bloemen zal kunnen genieten en anders heb ik mijn fout hierbij gedocumenteerd en zal ik het in de toekomst anders doen.

Het blijft spannend, zo'n tuintje en op de een of andere manier past die spanning heel goed bij oktober...


Kate
12 oktober 2010

maandag 4 oktober 2010

Bijna het einde en al een nieuw begin

Er lijkt niet veel veranderd op het landgoed als je de foto's van 26 september en vandaag bekijkt. Dat is er ook niet. Niet zichtbaar althans.

Toch heb ik gisteren een begin gemaakt met het volgende seizoen. Ergens had ik gelezen dat je tuinbonen prima in oktober kunt zaaien.

De plantjes hebben de kans nog voor de vorst invalt een start met de groei te maken. In het hele vroege voorjaar, of aan het eind van de winter als de ergste koude verdwenen is, gaat de groei verder. Gevolg: vroege tuinbonen en dus ook snel erna plaats voor bijvoorbeeld nateelt van slabonen.

bloemkool onder cloche
Indien je dat doet met bijvoorbeeld bloemkool dan heet dat weeuwenteelt - ik neem aan dat het bij tuinbonen ook zo heet. Het is een oude techniek die nog stamt uit de tijd dat er geen verwarmde kassen waren. 

Mijn bloemkool zaailingen zijn nog zo klein dat ze met een beetje geluk en enige zorg in de vorm van cloches en glas ook als "primeur groente" op mijn bord zouden kunnen belanden. Wie weet...

Toen ik dan toch bezig was met die tuinbonen, het was nog even puzzelen welke bakken ik volgend jaar als peulvrucht- bakken aan het hek wil hebben, heb ik ook maar meteen wat erwtjes in de aarde gejaagd. 

erwtjes onder cloches; spitskool
Cloches erover heen - dat hoeft bij tuinbonen blijkbaar niet - en hopen dat het werkt. Ik heb ervoor gekozen voor de erwtjes bak 1 te nemen. Dat is de bak waar ik eerder sla in heb gehad en nu nog spitskool.

Ook de tuinbonen volgen dus op kool. Bak 10 met rode kool en spruitkool wordt in 2010 de bak van de tuinbonen. 

eerste spruitjes geoogst
Het was goed dat ik met bak 10 bezig was want het herinnerde me eraan dat ik mezelf had beloofd de bovenste spruitjes te oogsten. Ik had nog een hapje nasi en heb de drie spruitjes in dunne reepjes gesneden en aan de nasi toegevoegd. Lekker!

poppy in bak 6 tussen
viooltje en nasturtium
Het bakje met zaailingen van de poppy zoals ik de klaproos noem, heb ik ook uitgezaaid. In de bakken waar dit jaar nasturtium bloeit hoop ik volgend jaar van klaprozen te genieten. 

En zo pas ik wisselteelt toe. Dat betekent dat er volgend jaar opnieuw van een grote bos nasturtium naast mijn balkondeur zal prijken maar in andere aarde, een andere bak.

Het is wel een heel gepuzzel maar ook leuk. In de bak met prei, waar eerder aardappelen zaten, zullen volgend jaar wortels groeien. Die heb ik nog niet gezaaid maar de bak is wel al "besproken". 

Verder dan dat ben ik niet gegaan. Ik weet niet of mijn bakken het wel zullen redden. Ze hebben het door de regen en soms schuring van mijn benen of de balkondeur zwaar te verduren gehad.

Wellicht moet ik volgend jaar helemaal overgaan op de grotere plastic curverbakken. Als dat zo is, gaat de indeling van het landgoed helemaal op de schop. Maar goed, dat is van later zorg. 

Later deze of volgende maand zal ik nog knoflookteentjes in de aarde stoppen en daarmee is het seizoen 2010 ten einde - op de diverse oogsten die me nog te wachten staan na.

Kate
4 oktober 2010